Wymowa i pisownia
Język słowacki jest jednym z ostatnich słowianskich języków, w którym obowiązuje zasada rytmicznego skracania sylab. W języku słowackim nie mogą wystepować obok siebie dwie długie sylaby.
Długie sylaby to takie, w których znajduje się długa samogłoska (á, é, í, ó, ú), długa spółgłoska sylabotwórcza (ŕ, ĺ) lub dwugłoska (ia, ie, iu, ô). Ta reguła często występuje w związku z przymiotnikiem.
pekná ruža (ładna róża)červená ruža (czerwona róza)krásna ruža (piękna róża)
Rdzeń wyrazu krásn- jest już długi, więc końcówka -ý, -á, -é musi ulec skróceniu: krásny, krásna, krásne. Rdzenie słów pekn- a červen- sa krótkie, więc koncówka może zostać długa: pekná, červená.
Podczas skracania dłuich samogłosek zamienia się je na krótkie. Dwugłoski zmienia się w nastepujący sposób:
- ia – a
- ie – e
- iu – u
- ô – o
Zasada rytmicznego skracania głosek ma wiele wyjatków.
Wyjątki od zasady rytmicznego skracania głosek
Przy rzeczownikach:
- - wzór vysvedčenie
np.
lístie, prútie, skálie - - rzeczowniki rodzaju żeńskiego (dopełniacz liczby mnogiej)
np.
básní, tlačiarní, piesní - - vzory žena, ulica, mesto (genitív plurálu)
np.
výhier/výher, hospodárstiev - - zakończenie na -iar, -iareň
np.
múčiar, bieliareň - - z przedrostkami ná-, zá-, sú-
np.
nátierka, zásielka, súčiastka
Przy przymiotnikach:
- - wzór páví
np.
líščí, kohútí
Przy zaimkach:
- - zaimki nieokreślone
np.
niekým, niečím, bárským, bohviečie, čertviečím, ktoviekým, neviemčiu
Przy czasownikach:
- czasowniki:
chválievať, strážievať - - wzórr rozumieť
np.
zmúdrieť - - imiesłów np.
chváliac, súdiac - - imiesłów czynny współczesny, np.
chváliaci, súdiaci - - imiesłów czynny uprzedni (arch.), np.
vyliavší, zakliavší
Przy zrostach i zestawieniach, np.
prvýkrát, tisícnásobne, viacmiestny