więcej

Wymowa i pisownia

Język słowacki jest jednym z ostatnich słowianskich języków, w którym obowiązuje zasada rytmicznego skracania sylab. W języku słowackim nie mogą wystepować obok siebie dwie długie sylaby.

Długie sylaby to takie, w których znajduje się długa samogłoska (á, é, í, ó, ú), długa spółgłoska sylabotwórcza (ŕ, ĺ) lub dwugłoska (ia, ie, iu, ô). Ta reguła często występuje w związku z przymiotnikiem.

  • pekná ruža (ładna róża)
  • červená ruža (czerwona róza)
  • krásna ruža (piękna róża)

Rdzeń wyrazu krásn- jest już długi, więc końcówka -ý, -á, -é musi ulec skróceniu: krásny, krásna, krásne. Rdzenie słów pekn- a červen- sa krótkie, więc koncówka może zostać długa: pekná, červená.

Podczas skracania dłuich samogłosek zamienia się je na krótkie. Dwugłoski zmienia się w nastepujący sposób:

  • ia – a
  • ie – e
  • iu – u
  • ô – o

Zasada rytmicznego skracania głosek ma wiele wyjatków.

Wyjątki od zasady rytmicznego skracania głosek

Przy rzeczownikach:

  • - wzór vysvedčenie np. lístie, prútie, skálie
  • - rzeczowniki rodzaju żeńskiego (dopełniacz liczby mnogiej) np. básní, tlačiarní, piesní
  • - vzory žena, ulica, mesto (genitív plurálu) np. výhier/výher, hospodárstiev
  • - zakończenie na -iar, -iareň np. múčiar, bieliareň
  • - z przedrostkami ná-, zá-, sú- np. nátierka, zásielka, súčiastka

Przy przymiotnikach:

  • - wzór páví np. líščí, kohútí

Przy zaimkach:

  • - zaimki nieokreślone np. niekým, niečím, bárským, bohviečie, čertviečím, ktoviekým, neviemčiu

Przy czasownikach:

  • czasowniki: chválievať, strážievať
  • - wzórr rozumieť np. zmúdrieť
  • - imiesłów np. chváliac, súdiac
  • - imiesłów czynny współczesny, np. chváliaci, súdiaci
  • - imiesłów czynny uprzedni (arch.), np. vyliavší, zakliavší

Przy zrostach i zestawieniach, np.

  • prvýkrát, tisícnásobne, viacmiestny
wróć do początku